Czy instytucje są dostępne dla osób z niepełnosprawnością? Dyskutowali w chorzowskim ZUS

Od trzech lat mamy ustawę, która zobowiązuje podmioty publiczne do obsługi osób z niepełnosprawnością w pełnym zakresie, jako klientów i pracowników.

O tym jak urzędy w naszym regionie poradziły sobie z dostosowaniem do tych wymogów, jakie podjęły działania, co zrobiono, a jakie stoją przed nimi wyzwania dyskutowano podczas  konferencji w chorzowskim Oddziale ZUS.

„Dostępność podmiotów publicznych województwa śląskiego – próba podsumowania 3 lat funkcjonowania przepisów o dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami”, to tytuł konferencji, którą zorganizował Oddział ZUS w Chorzowie 8 września. Do udziału w wydarzeniu  zaproszono przedstawicieli urzędów, instytucji, organizacji pozarządowych. Wśród prelegentów byli pracownicy ZUS, ministerstwa funduszy i polityki regionalnej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, PFRON, Fundacji Aktywnej Rehabilitacji oraz Fundacji Instytutu Rozwoju Regionalnego.

Spotkanie było okazją do przedstawienia wdrożonych rozwiązań, ale też zakreślenia planów na przyszłość, pokazaniu szans, możliwości oraz zagrożeń, jakie pojawiają się przy realizacji przepisów dotyczących dostępności. Wydarzenie było tłumaczone na polski język migowy.

To już druga edycja konferencji na temat dostępności zorganizowana przez chorzowski ZUS. Jak wspominała Izabela Kurczyńska, dyrektor Oddziału ZUS w Chorzowie, ubiegłoroczne spotkanie zrodziło się z potrzeby wymiany doświadczeń oraz dzielenia się wiedzą, dobrymi praktykami w dziedzinie dostępności pomiędzy podmiotami, które są zaangażowane w tą tematykę, głównie w zakresie możliwości usuwania barier i utrudnień w wymiarze architektonicznym, cyfrowym oraz informacyjno-komunikacyjnym. – Wszystkie podmioty publiczne mierzą się bowiem z zadaniami w tych właśnie obszarach. Zależało nam na utworzeniu jednej płaszczyzny dla obu stron relacji, czyli z jednej strony podmiotów publicznych, a z drugiej organizacji, które reprezentują odbiorców usług publicznych z różnego rodzaju szczególnymi potrzebami. Nie mniej ważny cel, jaki sobie postawiliśmy, to zintegrowanie wielu podmiotów wokół tematu dostępności oraz budowanie relacji w tym zakresie.

Te cele okazały się na tyle istotne i potrzebne, że uznaliśmy, aby tego rodzaju spotkania organizować cyklicznie – dzisiaj zatem mam przyjemność gościć na drugiej  konferencji z tego cyklu – mówiła pani dyrektor chorzowskiego ZUS w wystąpieniu rozpoczynającym konferencję.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych swoje działania w zakresie dostępności podejmował na długo przed uchwaleniem ustawy. Jednak obowiązujące prawo zintensyfikowało tempo wprowadzanych zmian, określiło obowiązki podmiotów publicznych, wskazało ścieżki realizacji. Jak powiedział Mariusz Jedynak, wiceprezes ZUS, temat dostępności w ZUS jest zadaniem priorytetowym. Do tej pory w ZUS dużo udało się zrobić. Jako przykład wymienił e-usługi wprowadzone przez instytucję, czyli elektroniczny ZUS przez 24 godziny, co daje możliwość składania wniosków o każdej porze dnia i z dowolnego miejsca, bez wizyty w placówce. Ponadto ZUS oferuje swoim klientom mobilne punkty jako pomoc dla osób z ograniczeniami ruchowymi, urząd zakupił też 250 mobilnych i stacjonarnych pętli indykacyjnych dla osób niesłyszących. Jak powiedział wiceprezes są też zadania, które stawiają przed instytucją duże wyzwania, jak chociażby likwidacja barier architektonicznych w niektórych budynkach.

Swoimi rozwiązaniami niskobudżetowymi, ale też dużymi finansowymi wyzwaniami architektonicznymi w budynku Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego podzielił się przedstawiciel tego urzędu. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach zmiany w zakresie dostępności rozpoczął od audytu dostępności, by sprawdzić jakie obrać cele w zakresie działań na rzecz dostępności uczelni, zarówno dla pracowników, jak i studentów z niepełnosprawnością.

Tegoroczna konferencja była też okazją do wystawienia cenzurki podmiotom publicznym przez organizacje pozarządowe i zewnętrznych koordynatorów ds. dostępności. Jak wynika z tych wypowiedzi, jedne instytucje radzą sobie lepiej, inne gorzej. W dużej mierze przyczynę upatrują zarówno w problemach finansowych, ale też z zakresem zadań jaki spada na koordynatorów ds. dostępności i umocowania tych osób w strukturach urzędów. – Jeśli koordynator nie będzie osobą sprawczą, która ma wpływ na podejmowane decyzje, ma poparcie i zrozumienie swojego przełożonego to nawet najlepszy specjalista w tej dziedzinie nie będzie skuteczny – mówił Artur Then z FIRR.

– Z tych trzyletnich doświadczeń mamy taki wniosek, że zakres działań na polu dostępności to nie jest jakiś zamknięty katalog, ponieważ w ślad za tym, jak uczymy się dostępności, widzimy więcej, szerzej, znajdujemy kolejne obszary i możliwości poprawy – mówiła Izabela Kurczyńska, dyrektor chorzowskiego ZUS. –  Liczę, że niebawem wszyscy spotkamy się ponownie, na kolejnym wydarzeniu, by omawiać ważkie kwestie dotyczące podnoszenia poziomu dostępności instytucji publicznych dla osób ze szczególnymi potrzebami – dodała na zakończenie konferencji.

Beata Kopczyńska

regionalny rzecznik prasowy ZUS

województwa śląskiego