ŚLĄSKI BÓJ O PRZYSZŁOŚĆ III POWSTANIE ŚLĄSKIE – 100 lat.

100. Rocznica wybuchu III Powstania Ślaskiego.

III Powstanie Śląskie rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku. Z jednej strony było konsekwencją przegranego plebiscytu, a z drugiej – przejawem dążeń części ludności śląskiej do zjednoczenia z niepodległą Polską oraz proniemieckiej postawy części wojsk alianckich, to jest Anglii i Włoch.

O konieczności rozpoczęcia III Powstania Śląskiego burzliwie dyskutowali Wojciech Korfanty (przewodniczący Polskiego Komisariatu Plebiscytowego) oraz Maciej Mielżyński w kwietniu 1921 roku w hotelu „Lomnitz” w Bytomiu. Początkowo Korfanty nie był zwolennikiem zbrojnego rozwiązania problemu i miał nadzieję, że sprawę przyszłej przynależności Górnego Śląska uda się załatwić na drodze dyplomacji. Zdanie zmienił, gdy uzyskał informację o niekorzystnych wnioskach Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej co do podziału Górnego Śląska.

Wybuch III Powstania Śląskiego poprzedziła m.in. akcja „Mosty”. Grupa Destrukcyjna „Wawelberga” pod dowództwem Tadeusza Puszczyńskiego zniszczyła część mostów komunikacyjnych na Odrze. Dzięki zaskoczeniu przeciwnika udało się uniknąć większych strat po stronie polskiej.

Polskimi powstańcami dowodził Maciej Mielżyński, który stanął na czele Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych. Równocześnie Wojciech Korfanty ogłosił się dyktatorem III Powstania Śląskiego i przeniósł swoją siedzibę do Szopienic. Wziął także odpowiedzialność za wybuch powstania.

W ciągu tygodnia powstańcom udało się opanować cały teren plebiscytowy. Niemcy rozpoczęli mobilizację sił samoobrony w rejonie Raciborza. Największą bitwą pierwszej fazy powstania były walki o Kędzierzyn oraz o pobliski port na Odrze, tzw. Przystań Kozielską. 10 maja 1921 roku Korfanty ogłosił zawieszenie broni. Tymczasem Niemcy – po początkowym szoku rozpoczęli mobilizację swych jednostek w rejonie Krapkowic i Kluczborka. Generał Karl Hoefer wydał rozkaz natarcia w kierunku Góry św. Anny. Ofensywa ruszyła w nocy z 20 na 21 maja 1921 roku. Po zaciętych walkach Niemcy zajęli wzgórze, będące dogodnym terenem do rozwinięcia natarcia w kierunku rejonu przemysłowego. Choć powstańcy prowadzili kontrofensywę, nie udało im się ponownie zdobyć Góry św. Anny. W maju i czerwcu toczyły się walki o Kędzierzyn i Koźle, które ucichły po zawieszeniu broni 12 czerwca 1921 roku. Powstańcom udało się utrzymać ten strategiczny rejon. Dopiero zawieszenie broni ustabilizowało sytuację na froncie. Decyzja Korfantego była słuszna; zdawał sobie sprawę, że niemiecka przewaga może odwrócić sytuację powstańców na ich niekorzyść. 25 czerwca 1921 roku podpisano rozejm w Błotnicy Strzeleckiej.

Materiały;  Muzeum Powstań Śląskich

Echo Chorzowa, informacje, wiadomosci, aktualnosci