Dzisiaj, 20 marca, o godzinie 17.15 – zaczyna się astronomiczna wiosna
20 marca 2018
Pory roku zawdzięczamy odpowiedniemu nachyleniu osi obrotu naszej planety do płaszczyzny jej ruchu okołosłonecznego (ekliptyki). Oś obrotu tworzy z ekliptyką kąt 66,5 stopnia, dzięki czemu przez pół roku na działanie promieni słonecznych bardziej wystawiona jest półkula północna, a przez drugie pół roku – półkula południowa. Pory roku zawdzięczamy odpowiedniemu nachyleniu osi obrotu naszej planety do płaszczyzny jej ruchu okołosłonecznego (ekliptyki). Oś obrotu tworzy z ekliptyką kąt 66,5 stopnia, dzięki czemu przez pół roku na działanie promieni słonecznych bardziej wystawiona jest półkula północna, a przez drugie pół roku – półkula południowa.
„To badanie weryfikuje obserwacje, które krążyły w społeczności naukowej oraz popularnych raportach od lat – wyjaśnia główny autor, Eric Post. – Tak, wiosna nadchodzi wcześniej, zaś w Arktyce to przyspieszenie jest większe niż w przypadku mniejszych szerokości. Nasze badanie wiąże ponadto te różnice z szybszym wiosennym ociepleniem na większych szerokościach”.
Na wiosennym niebie dominować będą w szczególności trzy konstelacje: Lew, Panna i Wolarz, z których każdy ma na swoim obszarze jasną gwiazdę. W przypadku Lwa jest to Regulus (znany też jako Serce Lwa), w Pannie – gwiazda Spica (Spika, znana też jako Kłos), a w Wolarzu gwiazda Arktur (zwaną też Gwiazdą Wiosenną). Razem te trzy gwiazdy tworzą tzw. Trójkąt Wiosenny, rozciągający się na dużym obszarze nieba.
Obecne badanie jest najbardziej wszechstronną analizą dotyczącą początku wiosny na różnych szerokościach geograficznych. Typowe oznaki wiosny to migrujące ptaki, kwitnące kwiaty, aktywność płazów oraz pojawianie się liści.
Naukowcy przeanalizowali 743 wcześniej opublikowane szacunki, dotyczące tempa postępu wiosny, z badań obejmujących 86 lat na półkuli północnej, a także wskaźniki ocieplenia wiosennego w tym samym przedziale lat i szerokości geograficznej.
Nawet po uwzględnieniu różnic w długości, czasie i miejscu poprzednich badań, związek między wcześniejszą wiosną a wyższymi szerokościami geograficznymi był silny.
Nadejście wiosny wpływa na wiele gatunków roślin i zwierząt. Nie jest jasne, w jaki sposób przyspieszona wiosna mogłaby wpływać na gatunki na całej planecie. Potencjalnym problemem może być na przykład wpływ na wędrowne ptaki. Wiele ich gatunków przenosi się ze stref tropikalnych na wyższe szerokości geograficzne, takie jak Arktyka, w celu rozmnażania.
„Niezależnie od tego, na jakie sygnały reagują, aby przenieść się na północ wiosną, mogą one nie być wiarygodnymi wskaźnikami dostępności żywności, gdy tam dotrą, a początek wiosny zostanie przesunięty przez przyszłe ocieplenie” – powiedział Post. „Wiosenne pojawianie się roślin i owadów, którymi żywią się po przybyciu, następuje szybciej niż zmiany na niższych szerokościach geograficznych, z których te ptaki odlatują” – dodał.
(PAP)
