Zmarł Wojciech Pokora

Archiwum fot. PAP © 2018 / Andrzej Rybczyński

„Z głębokim bólem zawiadamiamy, że dziś nad ranem (4.02.2018 r.) w wieku 83 lat odszedł nasz wielki przyjaciel, wybitny aktor pan Wojciech Pokora. Składamy kondolencje i łączymy się w bólu ze wszystkimi widzami i wielbicielami talentu pana Wojciecha” – poinformowała Fundacja Krystyny Jandy Na Rzecz Kultur na stronie facebookowej Ochteatru.

W Dramatycznym Pokora zagrał kilkadziesiąt ról. Publiczność zapamiętała go m.in. jako Horacego w „Szkole żon” Moliera w reżyserii Jana Świderskiego (1966). Jak pisano po premierze, aktor grał „z wdziękiem niefałszowanej młodości i naiwnością, jakiej przede wszystkim wymaga ta postać” („Ekspress Wieczorny”, 1966).

Sukcesem była też m.in. jego rola Harolda w „Czarnej komedii” Petera Shaffera z 1969 roku, przedstawieniu reżyserowanym przez Piotra Piaskowskiego.

„Gra w rezultacie jest koncertowa” – pisał o aktorstwie w tym spektaklu Jerzy Zagórski. – „Lecz w tym koncercie ktoś musiał zagrać pierwsze skrzypce. Mianowicie Wojciech Pokora w roli zaprzyjaźnionego z rzeźbiarzem antykwariusza i kolekcjonera sztuki nie dopuścił się ani jednej zbędnej zagrywki, a jednocześnie wykorzystał wszystkie okazje do reagowania. Rola ani o włos nie przejaskrawiona, ani o włos nie zamarkowana. Opracowana z precyzją absolutną”. („Kurier Polski” 1969).

Występując w spektaklach Teatru Telewizji Pokora, wcielił się m.in. w: Papkina w „Zemście” Fredry (1972), Żewakina w „Ożenku” Gogola (1976), Tobiasza w „Gwałtu, co się dzieje” Fredry (1992), adwokata w „Diabelskim nasieniu” Breszana (2001).

Sam także zajmował się reżyserowaniem teatralnych komedii. Jednym z jego ulubionych autorów był Ray Cooney, brytyjski mistrz współczesnej farsy, którego sztuki Pokora reżyserował kilkakrotnie z dużym sukcesem. Świetnie przyjęto m.in. spektakl „Mayday” Cooneya w realizacji Pokory, który miał premierę w 1994 r. w Teatrze Bagatela w Krakowie.

Największą popularność przyniosły Pokorze jednak występy przed kamerą. Debiutował epizodem w komedii „Mąż swojej żony” Stanisława Barei (1960). W tym samym roku zagrał w „Zezowatym szczęściu” Andrzeja Munka. Jako tajny agent pojawił się w kolejnej komedii Barei, „Małżeństwie z rozsądku” (1966). Zagrał też w „Hydrozagadce” Andrzeja Kondratiuka (1970) i zasadniczego porucznika Zubka w serialu „Przygody psa cywila” Krzysztofa Szmagiera (1970).

Pokora był jednym z ulubionych aktorów Stanisława Barei, w latach 70. występował w wielu jego filmach. Rozpoczął główną rolą w filmie „Poszukiwany, poszukiwana” (1972), w którym zagrał młodego inteligenta, historyka sztuki, Stanisława Marię Rochowicza, który na skutek różnych życiowych perypetii zmuszony jest podjąć pracę gosposi domowej i w kobiecym przebraniu funkcjonować jako Marysia.

O Marysi mówił w jednym z wywiadów (1998, „Gazeta Wyborcza”): „Nie chciałem grać tej roli. Miałem świeżo w pamięci Lemmona i Curtisa z +Pół żartem, pół serio+. Byłem pewien, że lepiej już nie można zagrać i nie trzeba. Ale Staszek Bareja nie dawał za wygraną. Wydzwaniał i przychodził do nas dniami i nocami. W końcu żona powiedziała: +Weź tę rolę, bo inaczej nie dadzą nam spokoju+”.

W kolejnych latach Pokora zagrał też u Barei m.in. w „Nie ma róży bez ognia” (1974), „Brunecie wieczorową porą” (1976), „Misiu” (1980) i serialu telewizyjnym „Alternatywy 4”, gdzie wcielił się w postać docenta Zenobiusza Furmana (1983). Pamiętne role stworzył także w serialu „40-latek” w reżyserii Jerzego Gruzy (1975-1977) i „Kariera Nikodema Dyzmy” Jana Rybkowskiego i Marka Nowickiego wg prozy Tadeusza Dołęgi-Mostowicza (1980). Brawurową rolą Pokory był hrabia Żorż Ponimirski Z „Kariery Nikodema Dyzmy”.

Aktor miał na swoim koncie występy w kabaretach Owca i Dudek, udział w telewizyjnym Kabarecie Olgi Lipińskiej. W 1978 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, natomiast w grudniu 2013 roku aktor otrzymał medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

We wrześniu 2015 roku ukazała się książka „Z Pokorą przez życie”, która była wywiadem – rzeką z Wojciechem Pokorą.

autor: Maciej Puchłowski (PAP)