Zmiany w Kodeksie wyborczym – wybory proporcjonalne w 342 gminach

Dotychczas wybory proporcjonalne odbywały się wyłącznie w 66 miastach na prawach powiatu. Nowelizacja Kodeksu wyborczego, która wchodzi w życie z końcem stycznia, zakłada rozszerzenie zasady proporcjonalności o gminy, które zamieszkuje co najmniej 20 tys. osób. Niesie to za sobą likwidację jednomandatowych okręgów wyborczych (JOW-ów) w 276 samorządach.Jak wynika z danych GUS, na które powoływało się Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu w opinii do projektu ustawy, w pierwszym półroczu 2017 r. w Polsce były 342 gminy, łącznie z miastami na prawach powiatu, w których populacja była równa co najmniej 20 tys. mieszkańców. W efekcie zmiany przepisów do miast z ordynacją proporcjonalną dołączą m.in. Piła (73,9 tys.), Inowrocław (73,8 tys.), Zamość (64,5 tys.), Wejherowo (50 tys.), ale także np. Mrągowo (21,9 tys.).To zaledwie 13 proc. gmin, których w sumie jest 2478, przy czym obszar ten zamieszkuje 56,4 proc. ludności Polski (czyli 21,7 mln mieszkańców).

Zmiany w Kodeksie wyborczym – wybory proporcjonalne w 342 gminach.

Dotąd we wszystkich gminach nie będących miastami na prawach powiatu obowiązywała ordynacja większościowa, czyli system jednomandatowy (JOW-y). Nowelizacja zakłada, że JOW-y pozostaną w gminach do 20 tys. mieszkańców, których w Polsce jest zdecydowana większość (86 proc). Na ich obszarze mieszka jednak 16,8 mln Polaków, co stanowi 43,6 proc. ludności naszego kraju. Pierwotna propozycja ustawowa znosiła JOW-y również w tych gminach, jednak ostatecznie się z niej wycofano.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów dokonuje zmian w sześciu ustawach, w tym w Kodeksie wyborczym.

Nowela Kodeksu wyborczego przewiduje m.in. dwukadencyjność wójtów, burmistrzów i prezydentów miast liczoną od wyborów samorządowych w 2018 r. Zgodnie z nowelizacją, kadencja rad gmin i powiatów oraz sejmików wojewódzkich wynosić będzie pięć lat, a nie jak dotąd – cztery.

Lista gmin, w których wprowadzone zostaną wybory proporcjonalne (łącznie 342 samorządy) dostępna jest tutaj

Lista 2136 gmin, w których wybory odbędą się w oparciu o JOW-y dostępna jest tutaj