Chorzów dawniej i dziś
15 listopada 2016
fot.: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Drapacz chmur
Budynek wzniesiono w 1937 roku. Początkowo mieściła się w nim Komunalna Kasa Oszczędności. Wysoka na 38 metrów konstrukcja powstała zaledwie 6 lat po wybudowaniu katowickiego niebotyka i do dziś góruje nad budynkami centralnej części Chorzowa.
Chorzowski drapacz chmur powstał w okresie niezwykle dynamicznego rozwoju miasta. W latach 30. XX wieku wybudowano m.in. gmach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Domu Ludowego (dzisiaj Chorzowskie Centrum Kultury), a także stadion Ruchu Chorzów. W tym czasie powstały tu również m.in. cztery kościoły i wiele budynków szkolnych. Rozwijały się także liczne zakłady, w tym Państwowa Fabryka Związków Azotowych.
Budynek wzniesiony według projektu inż. Stanisława Tabeńskiego wybudowano dość szybko, bo w nieco ponad rok. Składa się on z dwóch obiektów o bryłach prostopadłościanu. W pierwszym z nich, wykonanym w żelbetonowej konstrukcji oraz wysokim na ok. 6 metrów, do niedawna mieściła się hala operacyjna banku. Wyższa bryła powstała w metalowym szkielecie. Posiada 10 pięter i mieści w sobie blisko 30 mieszkań.
Wnętrza chorzowskiego drapacza chmur uchodziły w czasach jego powstania za bardzo nowoczesne. W środku znajdowała się oszklona winda oraz 19 olbrzymich apartamentów. Niektóre z nich miały nawet 260 m2 powierzchni i były wyposażone w całkowicie zelektryfikowane kuchnie. Uwagę przykuwała nie tylko wysokość gmachu (ok. 38 metrów), ale także elewacja, zdobiona szeregiem smukłych kolumn.
Budowla zlokalizowana u zbiegu ulic Zjednoczenia i Wolności jest jednym z pierwszych przykładów funkcjonalizmu w architekturze wysokościowej międzywojennego województwa śląskiego. Wyglądem nawiązuje do amerykańskich drapaczy chmur z początku minionego wieku. Przez wiele lat chorzowski niebotyk był symbolem luksusu. Z czasem, mieniąca się odcieniami tynków i kolorami żółtego piaskowca konstrukcja, została zaniedbana i pokryła ją gruba warstwa brudu. W 2009 r. budynek przeszedł kompleksową modernizację.
Tomasz Breguła w oparciu o:
J. Drabina, Historia Chorzowa od 1868 do 1945 roku, Chorzów, 1999;
R. Liczba, nietypowy przewodnik po mieście dla młodzieży i dorosłych, Chorzów, 2000.
