Chorzów dawniej i dziś

Wielkie Hajduki (cz. 2)

W 1903 roku uruchomiona została Ochotnicza Straż Pożarna, a trzy lata później powstała zajezdnia tramwajowa. W czasie wojny Huta Bismarcka otrzymywała dużą liczbę zamówień na potrzeby frontu. Po I wojnie światowej na Śląsku odżyły dążenia niepodległościowe. Wyrazem tego był powstały w 1920 roku klub sportowy Ruch, którego nazwa nawiązywała do ruchów narodowowyzwoleńczych.

Po przyłączeniu miejscowości do Polski w 1922 roku nadano jej nazwę Wielkie Hajduki, a w 1939 roku przyłączono ją do Chorzowa. Od tego momentu – poza okresem II wojny światowej – południowa dzielnica miasta nosi nazwę Chorzów Batory. Wielu historyków zastanawiało się nad jej pochodzeniem. Niektórzy twierdzili, że inspiracją do nadania takiej nazwy, były królewskie wojska, które wg nich stacjonowały przed laty w okolicach dzisiejszego Chorzowa Batorego. Do dziś nie potwierdzono jednak tej hipotezy i przypuszcza się, że geneza powstania nazwy Chorzów Batory, jest dość przypadkowa.

W latach trzydziestych, kiedy to Bismarckhütte leżała już na terytorium Polski, zadecydowano o konieczności wyboru dla niej nowej, polsko brzmiącej nazwy. By uniknąć wprowadzania zmian w znaku firmowym (litery „B” z koroną w godle), należało znaleźć osobę, której nazwisko rozpoczyna się od tej litery. Król Stefan Batory wydawał się wówczas najbardziej odpowiednim wyborem. Prawdopodobnie to wydarzenie miało wpływ zarówno na zmianę nazwy dzielnicy, jak i funkcjonującej na jej terenie huty.

Hajduki szczycą się wieloma znanymi ludźmi. Na szczególną uwagę zasługuje jednak ks. Józef Czempiel, który w 1922 roku objął administrację parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Dzięki niemu w Hajdukach działało ponad trzydzieści towarzystw i bractw kościelnych. Organizowano również liczne wykłady, kursy, przedstawienia teatralne, dni myśli społecznej czy dni książki. W okresie kryzysu gospodarczego i masowego bezrobocia ks. Józef Czempiel zorganizował w parafii specjalny komitet pomocy bezrobotnym. W 1932 za działalność społeczną i narodową otrzymał Złoty Krzyż Zasługi.

Tomasz Breguła w oparciu o:

-„Zeszyty Chorzowskie”, Zbigniew Kapała;

-„Mały przewodnik po Chorzowie”, Roman Liczba;

-„Historia Wielkich Hajduk, Chorzów Batory- Wielkie Hajduki”, Jacek Kurek.

Echo Chorzowa, informacje, wiadomosci, aktualnosci