Chorzów dawniej i dziś

Pnioki

Pierwotna nazwa dzielnicy, wbrew panującej powszechnie opinii, to Pniaki. Wywodzi się ona od rozległych wykarczowanych terenów, które niegdyś występowały na tym obszarze. Dopiero z biegiem lat nazwa nabrała śląskiego charakteru.

Pierwsze rozmowy na temat utworzenia nowej osady na granicy dzisiejszych Świętochłowic i Chorzowa prowadzono już w 1830 roku. Tereny, na których miała powstać, należały do hrabiego Karla Lazarusa Henkela von Donnersmarcka. Przedstawiciel jednego z najbardziej znanych śląskich rodów postanowił wydzierżawić wówczas teren dla 25 osadników. W 1840 roku w nowo powstałym osiedlu robotniczym mieszkało już 145 mieszkańców, a zaledwie rok później, ponad 250.

Początkowo teren należał do gminy Świętochłowice. W 1841 roku wszedł w skład Królewskiej Huty. Pnioki nie rozwijały się tak szybko jak inne dzielnice dzisiejszego Chorzowa. Kilka cegielni oraz szyb „Maria” (zwany szybem „Maryna”) kopalni „Król” to jedne z nielicznych znajdujących się wówczas na tym obszarze zabudowań. Znaczenie Pnioków, ze względu na sporą odległość od przemysłowego centrum, było marginalne.

W 1904 roku na terenach cmentarnych zakupionych w Pniokach rozpoczęto budowę kościoła pw. św. Józefa. Trzy lata później, 18 listopada 1907 roku, poświęcił go dziekan ks. Wiktor Schmidt. Inicjatorem budowy był ks. Paweł Łukaszczyk, proboszcz parafii św. Barbary, który zmarł w 1905 r. Plany architektoniczne sporządził prof. Joseph Schmitz z Norymbergii. Budowa pochłonęła 500 tys. ówczesnych marek niemieckich.

Większość pierwotnej zabudowy Pnioków nie przetrwała do dziś. W miejscu kolonii robotniczej znajduje się obecnie osiedle wybudowane w latach osiemdziesiątych XX wieku. Jednym z niewielu zachowanych obiektów jest kapliczka znajdująca się przy ul. Mariańskiej. Oprócz „Pniokowskiej Panienki” ostał się również drewniany krzyż, który w 1902 roku postawił na swoim polu jeden z osadników. Znajduje się on przy dzisiejszej ul. Opolskiej.

Tomasz Breguła w oparciu o:
– Zeszyty Chorzowskie – Zbigniew Kapała,

– Mały przewodnik po Chorzowie – Roman Liczba,

– Pismo parafii św. Józefa „Oremus”.

Echo Chorzowa, informacje, wiadomosci, aktualnosci